De laatste makers.
Een interdisciplinaire zoektocht naar een mogelijke toekomst van creatieve vakschool SintLucas.
Van augustus 2020 tot en met december 2024 onderzocht het eerste practoraat van vakschool SintLucas het concept 'betekenisvolle creativiteit', oftewel creativiteit die duurzaam wordt toegepast binnen een bredere maatschappelijke context. Het onderzoek stond in het teken van één centrale vraag: heeft een creatieve vakschool zoals SintLucas in 2050 nog bestaansrecht?
Om mogelijke antwoorden te formuleren en inzicht te krijgen in de toekomstbestendigheid van creatieve vakopleidingen in het algemeen - en de rol van mbo-professionals in een voortdurend veranderend werkveld in het bijzonder - werden verschillende subvragen opgesteld. Daarbij valt op dat het begrip vorm telkens op een andere manier terugkeert:
- Wat is de vormtaal die centraal staat in ons vormgevingsonderwijs?
- Welke terugkerende elementen kenmerken samenwerkingen binnen SintLucas, en hoe kunnen deze inzichten bijdragen aan het bewuster vormgeven van duurzame samenwerkingen? in de toekomst?
De bevindingen uit het onderzoek van het practoraat Betekenisvolle Creativiteit bleven niet op papier, maar hebben geleid tot concrete en bruikbare opbrengsten voor de praktijk. Vanuit de drie onderzoekslijnen - taal, samenwerking en maken - ontvouwde zich een landschap van verbindingen, waarin onderzoek en onderwijs elkaar raken.
Zo ontstond het lexicon Onze taal: een groeiend vocabulaire dat uitnodigt om woorden te zoeken voor wat we doen en waarom. Uit de gesprekken over samenwerken vloeide het spel Het Grote Samenwerkingsuniversum voort - een kritische reflectietool die het samenspel van mensen, rollen en waarden zichtbaar maakt. En in de lijn van het maken vond alles zijn oorsprong: een themapagina voor Onderwijs.nl over maken als didactisch principe, vergezeld van een stappenplan voor een kennismakingsworkshop
Opbrengst 1: 'Onze taal' - een lexicon voor vormgeven
Onze zoektocht had als doel een lexicon te creëren: een gemeenschappelijke taal waarmee SintLucas ideeën, producten en processen vormgeeft - herkenbaar in ons onderwijs en bruikbaar voor duurzame samenwerkingen binnen en buiten de school. Onze taal, is een groeiend woordenboek van onze praktijk. Het maakt zichtbaar hoe we spreken over vormgeven, leren en samenwerken, en nodigt uit tot gesprek over wat we samen betekenisvol vinden.
Deze website is gewijd aan deze zoektocht - aan het proces, de gesprekken en de inzichten die hebben geleid tot het Lexicon Onze taal.
Opbrengst 2: 'Het Grote Samenwerkingsuniversum'- een spel ter bevordering van duurzamer samenwerken
SintLucas wil vormgeven aan adaptief en flexibel onderwijs. Dit vraagt om onderwijs op de grensgebieden, ofwel tussen school en de beroepspraktijk en tussen verschillende creatieve vakdisciplines. Om die grensgebieden op te zoeken en de leermogelijkheden te benutten, is samenwerken nodig.
We werken op allerlei plekken samen. Binnen SintLucas vinden we elkaar en ook partners buiten onze 'schoolmuren' weten ons te vinden. Als Practoraat zagen we veel (al dan niet benutte) kansen. Tegelijkertijd zagen we dat relevante samenwerkingen dikwijls voortijdig stoppen. We vroegen ons daarom af: wat zijn belangrijke ingrediënten voor duurzame samenwerkingen in ons mbo-vormgevingsonderwijs?
Opbrengst 3: 'Maken als didactisch principe' - leren door doen
De kern van vormgeven is maken. In het practoraat onderzochten we maken als manier van denken, leren en samenwerken. Wat gebeurt er wanneer het doen zelf het vertrekpunt wordt van het onderwijs?
De inzichten uit dit onderzoek kwamen samen in een themapagina voor Onderwijs.nl over 'maken' als didactisch principe, en een stappenplan voor een kennismakingsworkshop. De themapagina biedt handvatten voor docenten en teams die het maakproces willen inzetten als leerstrategie een uitnodiging om opnieuw te beginnen bij het doen.
